Công Án Thiền 74 - Hoa Mẫu Đơn

La Hán cùng hai sư huynh

Cùng nhau ngắm một bức tranh tuyệt vời

Tranh hoa mẫu đơn đẹp tươi

“Đẹp quá!” Bảo Phước ngỏ lời ngợi khen.

Trường Khánh khuyên rằng “Chẳng nên

Tin vào thị giác chỉ riêng cho mình."

La Hán nói rằng “Hai anh

Đã làm hư hỏng bức tranh mất rồi."

Bảo Phước vướng thị giác rồi

Trường Khách vướng mắc vào lời ngợi khen

La Hán thì lại gắn liền

Vào những câu nói hai bên luận bàn.

Ngắm xem hoa nở hoa tàn

Tâm không rung động bình an tâm hồn. (*)

Bùi Phạm Thành

Ngày 10 tháng 2 năm 2023

(*) Viết đến hai câu cuối thì chợt nhớ đến câu “Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền” trong bài Kệ Vân của vua Trần Nhân Tông (Trúc Lâm Đại sĩ - 竹林大士 - 1258-1308):

偈云 居塵樂道且隨緣， 饑則飧兮困則眠。 家中有宝休尋覓， 對境無心莫問禪。 Kệ Vân Cư trần lạc đạo thả tùy duyên, Cơ tắc xan hề khốn tắc miên. Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch, Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền. Dịch Nghĩa: Sống giữa phàm trần, hãy tùy duyên mà vui với đạo Đói thì ăn, mệt thì ngủ Trong nhà có sẵn của báu, đừng tìm đâu khác Đối diện với mọi cảnh giới mà lòng không bị ngoại cảnh chi phối, thì cần gì phải hỏi đến thiền nữa.

Bài Kệ Đời trần, kiếp đạo hãy tùy duyên, Khi đói thì ăn, mệt ngủ liền. Nhà đầy báu vật tìm đâu khác, Thản nhiên ngắm cảnh, hỏi chi thiền. Thể Lục Bát: Sống đời, sống đạo tùy duyên, Đói ăn, mệt hãy ngủ liền một khi. Trong nhà của báu thiếu gì, Thản nhiên ngắm cảnh hỏi chi đến thiền.

---

74. Hoa Mẫu Đơn

La Hán và hai sư huynh, Trường Khánh và Bảo Phước, đi xem một bức tranh nổi tiếng về hoa mẫu đơn. Bảo Phước khen: "Đẹp quá!"

Trường Khánh nói với Bảo Phước: "Đừng quá tin tưởng vào thị giác của anh."

La Hán nói: "Tiếc quá. Bức tranh đã bị làm hư hỏng rồi."

Bảo Phước được gắn vào hình ảnh của bức tranh. Khi cảnh báo ông ta về điều này, Trường Khánh đã trở nên gắn bó với ý tưởng không dính mắc.

La Hán chỉ trích cả hai vì cuộc thảo luận của họ. Ba vị sư này đang bàn luận về hoa thật hay hoa vẽ?

Nếu Bảo Phước gắn liền với thị giác, Trường Khánh lại gắn liền với thính giác và La Hán gắn liền với cuộc thảo luận của họ.

Tất cả chúng ta nên như đoá hoa nở rộ, không nói về nó.

Nguyên tác: Quyển 3 - Không Vướng Mắc

Soạn giả: Thiền sư Gyomay M. Kubose

74. The Peony

Jizo (羅漢 (地藏) 桂琛 Luohan (Dizang) Guichen, 867-928) and his two elder monks, Chokei (長慶大安 Changqing Da'an, aka 溈山大安 Guishan Da'an, 793-883) and Hofuku (保福,?-928), went to view a famous painting of a peony on a screen. Hofuku said, "Beautiful!"

Chokei said to Hofuku, "Don't trust your visual organs too much."

Jizo said, "Too bad. The picture is already spoiled."

Hofuku is attached to the picture on the screen. In warning him about this, Chokei becomes attached to the idea of non attachment.

Jizo criticizes them both for their discussion. Are these three monks discussing the real flower or the painted flower? 

If Hofuku is attached to the visual, Chokei is attached to the auditory, and Jizo is attached to their discussion. 

We should all bloom fully, not talk about it.