Bùi Quý Chiến
Lần đầu tiên đảo huyền thoại Atlantis được Plato - triết gia Cổ Hy lạp -
nói đến trong 2 tác phẩm Timaeus và Critias năm 360 Trước Tây Lịch (TTL).
Theo Plato, Atlantis là một cường quốc Hải quân nằm bên kia Pillars of
Hercules (nay là Gibraltar) đã từng chinh phục nhiều lãnh thổ ở châu Âu và
châu Phi trong thiên niên kỷ 10 TTL. Plato là người thời Cổ Hy lạp nên câu "bên kia Pillars of Hercules" có nghĩa là Đại tây dương.
Sau cuộc xâm lăng thất bại vào thành phố Athens, Atlantis bị chìm xuống biển
chỉ sau một ngày một đêm bất hạnh.
Cuộc đàm thoại Timaeus
Đảo huyền thoại Atlantis được Plato đề cập tới trong 2 tác phẩm: Cuộc đàm
thoại Timaeus và Cuộc đàm thoại Critias .
Tham dự 2 cuộc đàm thoại này gồm 2 chính trị gia Critias và Hermocrates cùng 2
triết gia Socrates và Timaeus.
Cuộc đàm thoại Timaeus do Timaeus chủ trì nhưng lời tường thuật về Atlantis là
của Plato.
 |
| Thần Neptune và Pillars of Hercules |
Ngày xưa có một đạo quân hùng cường (mighty host) xuất phát từ một nơi xa
trong Đại tây dương ngang nhiên tấn công toàn bộ châu Âu và luôn cả châu Á.
Thời đó người ta đã có thể giao thông trên biển. Phía trước cửa khẩu mà người
Hy lạp gọi là The Pillars of Hercules có một đảo lớn hơn Lybia và Á châu hợp
lại. Thời đó du khách có thể đi qua đào đó để tới những đảo khác và từ các đảo
tới lục địa bao quanh đại dương. Trong cửa khẩu vừa nói là một bến cảng có lối
vào hẹp nhưng qua khỏi đó là đại dương và đất liền gọi là lục địa.
Trong đảo Atlantis có một Liên hiệp các vua - với quyền hành tối thượng và
tuyệt vời - thống trị (hold sway over) toàn đảo và cả những đảo khác cũng như
các lãnh thổ khác của lục địa.
Cuộc đàm thoại Critias
Cuộc đàm thoại này do Critias chủ trì .
Theo Critias, các thần linh thời Cổ Hy lạp chia nhau đất để mỗi vị có riêng
một phần. Thần Poseidon được thừa hưởng đảo Atlantis. Đảo lớn hơn cả Lybia
và Trung Á hợp lại. Sau đó đảo bị chìm do một cơn động đất và trở thành một
bãi cạn toàn bùn lầy, không thể đi qua được, gây cản trở giao thông tới các
nơi khác trong đại dương.
Theo lời mô tả của những người Ai cập - được Plato xác nhận - Atlantis là một
đảo phần lớn có núi ở phía bắc và dọc bờ biển, bao quanh một cánh đồng có
dạng hình chữ nhật.
 |
| Thần Atlas |
Trong truyện thần thoại của Plato, thần Poseidon yêu Cleito - con gái của
Evenor và Leucippe - sinh được 5 cặp song sinh con trai. Người con trưởng là
Atlas được lập làm vua của toàn đảo và đại dương - đặt tên là Atlantic để tự
vinh danh mình - và được cấp ngọn núi làm sinh nhật và vùng đất bao quanh làm
thái ấp.
Người em song sinh của Atlas là Gardeirus được cấp phần cuối đảo về phía
Pillars of Hercules (eo biển Gibraltar).
Bốn cặp song sinh khác cũng được quyền cai trị những vùng rộng lớn và đông dân.
Poseidon đào núi làm cung điện cho vợ. Bao quanh cung điện là 3 vòng hào nước
có bề rộng tăng dần từ 1 - 3 stadium (stadium = 184m). Mỗi vòng hào cách
một vòng đất rộng theo tỷ lệ.
Người Atlantis xây cầu từ núi về phía bắc thành con đường chạy suốt hòn đảo.
Họ đào một kênh lớn tới biển và nối theo cầu là những đường hầm đào qua vành
đai đá để tàu thuyền có thể qua đó vào thành phố quanh núi. Họ đào bến cảng
từ những vách đá của hào nước. Mỗi đường vào thành phố được canh gác từ cửa
thành, các tháp canh và tường thành bao quanh vành đai thành phố. Tường
thành xây dựng bằng đá đỏ, trắng và đen đào lên từ dưới hào nước. Tường
thành còn được ốp từng lớp đồng, thiếc và kim loại quý orichalcum.
Theo Critias, 9,000 năm trước đời ông, một cuộc chiến tranh xảy ra tại eo
biển Gibraltar giữa những người ngoài Pillars of Hercules (tức Đại tây dương) và những người sống trong Pillars.
Người Atlantis chinh phục được những phần lãnh thổ của Libya nằm trong Pillars
of Hercules cho tới Ai cập và lục địa châu Âu cho tới Tyrrhenian (ở trung tâm
nước Ý) và bắt dân những nơi ấy làm nô lệ.
Người Athens lãnh đạo một Liên minh kháng chiến chống lại đế quốc Atlantis.
Tuy Liên minh tan rã, nhưng người Athens đã chiến thắng đế quốc Atlantis và giải phóng những
miền bị chiếm đóng.
Sau đó, trong một ngày một đêm những cuộc động đất và ngập lụt khủng khiếp đã
giáng xuống đảo khiến toàn bộ chiến binh bị chôn vùi và đảo Atlantis bị biển
nuốt trọn và biến mất.
Sau khi biển yên tĩnh, từ nơi đảo bị chìm, nổi lên một bãi cạn toàn bùn lầy
gây trở ngại cho cuộc lưu thông trên biển .
Trong thời cổ, các nhà văn coi Atlantis như truyện hư cấu nhưng những người
khác lại tin là thật. Có người còn tin rằng Atlantis có một nền văn minh siêu
việt đã để lại những công trình vĩ đại và bí ẩn như Kim tự tháp Giza và
tượng đài Sphinx ở Ai cập.
Thời hiện đại, Atlantis truyền cảm hứng cho những truyện giả tưởng về lịch sử, khoa học và khảo cổ học.
Tham khảo:
Post a Comment