Công Án Thiền 77 - Thổi Tắt Ngọn Nến

Học giả danh tiếng Đức Sơn

Dịch thuật bình luận kinh Kim Cương này

Nghe về Thiền tông liền ngay

Xuôi Nam tìm hiểu việc này xem sao.

Bản dịch ông cũng mang theo

Và những ghi chép cũng đeo trên mình.

Lúc đến quán trọ tạm dừng

Gọi đĩa bánh ngọt với cùng trà thơm.

Bà cụ chủ quán làm quen

Hỏi “Bao nhiêu thứ ông đem là gì?"

Đức Sơn nói “Chẳng giấu chi

Kinh Kim Cương với sách ghi luận bàn."

Bà cụ lên tiếng hỏi rằng

“Lời trong kinh đó tôi hằng được nghe

Cái Tâm Quá Khứ đã qua

Cái Tâm Hiện Tại khó mà được thay

Cái Tâm Tương Lai ai hay

Tâm nào dùng để ngồi đây dùng trà?"

Không thể trả lời cụ bà

Đức Sơn mới hỏi xem là quanh đây

Có Thiền sư nào nơi này

Bà cụ cho biết gần đây có người

Chỉ đường cho đến tận nơi

Cho Đức Sơn đến tiện lời hỏi han

Ông là Đại Sư Long Đàm

Đức Sơn liền đến luận bàn để xem.

Hỏi đáp cho đến tận đêm

Long Đàm thấy tối nên khuyên một lời

“Tối rồi ông nên nghỉ ngơi."

Đức Sơn thì cũng nhận lời lui ra

Vái chào từ biệt bước ra

Nhưng ngoài trời tối có mà thấy chi.

Long Đàm mới nói “Vậy thì

Thắp cho ngọn nến cầm đi soi đường."

Đưa ngọn nến cho Đức Sơn

Đức Sơn vừa nhận Long Đàm thổi đi

Nến tắt đêm che đường đi

Đức Sơn tâm trí tức thì mở ra.

Long Đàm mới hỏi rằng là

“Điều gì ông đã hiểu ra lúc này?"

Đức Sơn thưa rằng “Từ nay

Không nghi ngờ những lời thầy giảng khuyên."

Sáng ra ông đem đốt liền

Những sách ghi chú luận bình của ông.

Kiến thức trí tuệ hàn lâm

Như một ngọn nến có lần tắt đi.

Trí tuệ nội tâm khác chi

Ngọn đèn soi sáng không khi nào tàn.

Bùi Phạm Thành

Ngày 13 tháng 2 năm 2023

---

77. Thổi Tắt Ngọn Nến

Đức Sơn là một học giả danh tiếng về Kinh Kim Cương. Ông ta nghe nói về Thiền bèn xuôi nam để thách đố, mang theo những ghi chép và bản dịch Kinh Kim Cương trên lưng.

Đến một quán trọ, ông ta gọi trà và bánh ngọt.

Bà lão chủ quán hỏi: "Thưa ngài, những thứ ngài đang mang theo là gì vậy?"

Đức Sơn trả lời: “Đó là bản thảo những ghi chép và bình luận của tôi về Kinh Kim Cương.”

Bà già nói: "Trong kinh ấy có nói, tâm quá khứ đã mất, tâm hiện tại không thể nắm bắt, tâm tương lai cũng không thể đạt được. Ông định dùng tâm nào để dùng trà và bánh?"

Đức Sơn không thể trả lời câu hỏi đó. Ông ta hỏi bà chủ quán xem có Thiền sư nào ở gần đây không, và bà ta chỉ cho ông ấy đến gặp đại sư Long Đàm.

Đêm đó Đức Sơn đến thăm Long Đàm và hỏi ông ta rất nhiều câu hỏi cho đến tận đêm.

Cuối cùng, Long Đàm nói: "Đêm đã khuya; sao ông không đi ngủ?"

Thế là Đức Sơn mở cửa đi ra ngoài. Nhưng bên ngoài tối đen như mực. Vì vậy, Long Đàm đốt một ngọn nến cho Đức Sơn để soi đường. Nhưng khi Đức Sơn nhận ngọn nến, Long Đàm thổi tắt nó. Ngay lúc đó tâm trí của Đức Sơn đã được khai mở.

"Ông đạt được cái gì?" Long Đàm hỏi.

“Từ giờ trở đi,” Đức Sơn nói. "Tôi sẽ không nghi ngờ lời của thầy."

Và ngày hôm sau, Đức Sơn đốt hết các ghi chú và bình luận của ông.

Công án này so sánh kiến thức hàn lâm trí tuệ với trí tuệ giác ngộ nội tại.

Kiến thức là bên ngoài, công khai, có được. Đó là về một cái gì đó.

Trí tuệ là cá nhân, độc đáo, sáng tạo; không ai có thể cho nó, và không ai có thể lấy nó đi.

Đức Sơn là một học giả vĩ đại về Kinh Kim Cương (một văn bản Phật giáo). Anh phụ thuộc rất nhiều vào nó. Khi anh ấy nhận được thắp ngọn nến từ Long Đàm, ông ta mong đợi nó sẽ soi sáng con đường của mình. Nhưng sau khi Long Đàm thổi tắt nó, ông ta không còn gì để trông cậy vào nữa cả.

Người ta phải có một ngọn đèn bên trong không bao giờ bị tắt.

77. Blow Out the Candle

Tokusan (徳山宣鑑 Te-shan Hsuan-chien, Tokusan Senkan, 781-867) was a great scholar of the Diamond Sutra. He heard of the Zen school and traveled south to challenge it, carrying his notes and translations of the Diamond Sutra on his back.

Reaching an inn, he asked the old lady inn-keeper for some tea and cakes. 

The old woman asked, "Your worship, what's all that writing you are carrying?"

"That's the manuscript of my notes and commentary on the Diamond Sutra," Tokusan replied.

The old woman observed, "In that sutra it says, does it not, that the past mind is gone, the present mind is ungraspable, and the future mind is unattainable. Which mind do you intend to use for the tea and cakes?"

Tokusan could not answer her question. He asked her if there were a Zen Master nearby, and she directed him to Ryutan (龍潭崇信 Lung-t'an Ch'ung-hsin, Ryotan Soshin, 9th Century), a great Master.

That night Tokusan visited Ryutan and asked him many questions well into the night.

Finally, Ryutan said, "The night is getting old; why don't you retire?" 

So Tokusan bowed and opened the screen to go out. But it was pitch black outside. So Ryutan offered Tokusan a lighted candle to find his way. Just as Tokusan received the candle, Ryutan blew it out. At that moment the mind of Tokusan was opened. 

"What have you attained?" asked Ryutan.

"From now on," said Tokusan. "I will not doubt the teacher's words." 

And the next day he burned his notes and commentaries.

This koan compares intellectual academic knowledge with internal enlightened wisdom.

Knowledge is external, public, acquired. It is about something. 

Wisdom is personal, unique, creative; no one can give it, and no one can take it away.

Tokusan was a great scholar of the Diamond Sutra (a Buddhist text). He depended heavily on it. When he received the lighted candle from Ryutan, he expected to depend on it to light his way. But after Ryutan blew it out, he had nothing to depend on.

One must have an internal light that can never be blown out.