Tác Phẩm “Vì Ai Hồi Chuông Báo Tử” (For Whom the Bell Tolls) của Đại Văn Hào Ernest Hemingway
Phạm Văn Tuấn
I/ Phần mở đầu.
Loại Tác Phẩm: Tiểu thuyết hiện thực về chiến tranh.
Lần đầu tiên xuất bản: 1940.
Tác Giả: Ernest Hemingway (1899 – 1961).
Địa điểm của cuốn truyện: Các vùng chiến tranh tại Tây Ban Nha,
hang động của Pablo và các vùng chung quanh đằng sau chiến tuyến của quân
Phát Xít bên trong rặng núi Guadarrama, ở về phía tây bắc của nước Tây Ban
Nha.
Thời gian của cuốn tiểu thuyết: 4 ngày vào cuối tháng 5 năm 1937,
trong năm thứ hai của cuộc Nội Chiến Tây Ban Nha (1936 – 39).
II/ Sơ lược về cuộc Nội Chiến Tây Ban Nha.
Sau nhiều năm xung đột chính trị giữa các phe phái Cấp Tiến (Liberal) và
Bảo Thủ (Conservative), vào năm 1936, một chính quyền Xã Hội (Socialist)
được bầu lên. Sự việc này đã mở đầu cho cuộc Nội Chiến Tây Ban Nha (the
Spanish Civil War).
|
| Francisco Franco |
Quân đội của chính quyền Xã Hội
được gọi là các người Trung Thành (the Loyalists) tức là những kẻ trung
thành với chính quyền Xã Hội, họ còn được gọi là những người Cộng Hòa (the
Republicans) bởi vì họ ủng hộ nước Cộng Hòa Tây Ban Nha.
Vì các nước Anh, Pháp và Mỹ đứng
trung gian trong cuộc Nội Chiến này nên phần quân đội chính của phe Trung
Thành được yểm trợ và cố vấn của phe Cộng Sản Nga cũng như bởi các người
tình nguyện như Robert Jordan.
Vào tháng 3 năm 1939, quân đội của
Tướng Franco được tổ chức tốt hơn, đã đánh bại quân đội của các người
Trung Thành và cuộc Nội Chiến chấm dứt.
III/ Cốt Truyện.
Các chương 1 - 7 (Ngày 1 - Thứ Bẩy).
Robert Jordan là một giáo sư người Mỹ dạy tiếng Tây Ban Nha, hiện nay đang
chiến đấu cùng với phe Cộng Hòa (the Republican) trong cuộc Nội Chiến Tây
Ban Nha (1936-39) để chống lại đạo quân Phát Xít của Tướng Franco.
Jordan len lỏi qua được các tuyến
Phát Xít để tiếp xúc với một nhóm dân quân du kích đang chiến đấu trong
rặng núi Guadarrama ở về phía tây bắc của thành phố Madrid, nước Tây Ban
Nha.
Jordan là một chuyên viên về đặt
chất nổ, có thể nói lưu loát tiếng Tây Ban Nha nên đã nhận được lệnh của
Tướng Tư Lệnh Golz người Nga, đóng tại Madrid, là phải lẻn vào hàng ngũ
Phát Xít rồi phá một cây cầu vào lúc mà cuộc tấn công của các người Cộng
Hòa bắt đầu.
Phá cây cầu sẽ ngăn cản các quân
tiếp viện Phát Xít đi tới mặt trận. Jordan chỉ có 3 ngày để tổ chức nhiệm
vụ được giao phó và sự thành công của anh ta tùy thuộc vào sự yểm trợ của
nhóm quân du kích được cho là trung thành với lý tưởng Cộng Hòa và nhóm
dân quân này đang chờ đợi anh ta tới.
Trên đường đi tới rặng núi
Guadarrama, Jordan nhớ lại các sự kiện khiến cho công việc nổ bom cây cầu
thì được coi là cần thiết. Phe Cộng Hòa gồm có nhiều nhóm khác nhau: xã
hội, cộng sản Tây Ban Nha… khiến cho rất khó khăn khi đoàn kết họ lại với
nhau. Trong khi đó nhóm cách mạng Phát Xít của Tướng Franco lại được tổ
chức chu đáo, vì vậy các cuộc tấn công của phe Cộng Hòa đã thất bại.
Jordan nhớ lại thời gian mà anh ta hoạt động đằng sau chuyến tuyến của
địch và đã phá nổ các chuyến xe lửa.
Jordan tới một hang động mà các
quân du kích đang sinh sống tạm thời. Jordan đã gặp Pablo, là vị chỉ huy
của các toán quân du kích và Pilar, là người yêu du sinh (gypsy) của
Pablo, còn được gọi là “mujer” (tiếng Tây Ban Nha là người đàn bà). Pilar
là người có cá tính mạnh mẽ, đây cũng là thứ hấp dẫn đối với nhóm quân du
kích. Jordan cũng gặp Maria, một cô gái tỵ nạn 19 tuổi đã từng bị hiếp dâm
trước kia do quân Phát Xít trong chiến tranh và nay được nhóm dân quân du
kích cho ẩn náu. Jordan và Maria thì sớm có cảm tình với nhau.
Trước kia, Pablo là một chiến sĩ
cam đảm và có nghị lực. Anh ta đã cho nổ các xe lửa và dẫn đầu cuộc nổi
dậy trong làng mạc của anh ta vào ngày đầu tiên của cuộc Nội Chiến Tây Ban
Nha, nhưng gần đây anh ta đã mất đi lòng cam đảm rồi trở nên lười biếng,
đời sống của anh ta đã trở nên dễ dàng hơn bởi vì anh ta đã có đầy đủ thức
ăn, rượu chát và cảm thấy không còn trách nhiệm bảo vệ các đồng bào của
anh ta và anh ta quan tâm tới sự sống hơn là sự chết vì lý do của nền Cộng
Hòa.
Pablo cảm thấy bực tức do nhiệm vụ của Jordan có thể làm nguy hại tới sự
an toàn của toán quân du kích của anh ta, bởi vì Jordan có thể sẽ làm cho
quân đội Phát Xít đi tới miền núi. Các quân du kích thì vẫn còn trung
thành với Pablo do bởi Pablo đã là lãnh tụ của họ trong một thời gian lâu
dài và không có ai dám tính đến chuyện thay thế Pablo. Nhưng các quân du
kích lại không còn tin tưởng vào Pablo vì anh ta không còn chiến đấu dũng
cảm. Họ muốn tiếp tục chiến đấu vì quê hương của họ và chuẩn bị giúp đỡ
Jordan dù cho có sự căng thẳng giữa Jordan và Pablo.
Jordan cho rằng anh ta có thể phải giết Pablo để thực hiện thành công
nhiệm vụ được giao phó. Jordan và Anselmo, một du kích quân lớn tuổi và
đáng tin cậy, đã quan sát cây cầu và thảo luận vấn đề giết người trong
thời gian chiến tranh. Ba câu hỏi đã làm cho họ bận tâm. Nhiệm vụ của một
người là gì trong thời chiến? Công việc giết người có phải là sai trái về
đạo đức? Một người lính có nên tìm vui trong công việc giết người không?
Jordan, một người với nhiệm vụ phải phá nổ một cây cầu mà sự quan trọng
của cuộc đời của các người lính lại tùy thuộc vào cây cầu này.
Tối hôm đó ở bên trong hang động, Pablo đã tranh cãi với Jordan và Jordan
gần như muốn giết Pablo. Rồi sau đó khi đã ở trong túi ngủ, Jordan bật
tỉnh dậy và bị khêu gợi tình dục bởi vì Maria đã lẻn vào nằm cạnh Jordan
và làm tình. Pilar đã bảo Maria tới tìm Jordan vì nghĩ rằng tình yêu của
Jordan sẽ làm cho Maria quên đi các vết thương lòng, quên đi sự việc đã
từng bị xâm phạm tiết hạnh. Pilar làm công việc kể trên vì cũng có các
tình cảm dục tính và đã biết tới dự tính của Jordan và tin rằng Jordan sẽ
không còn sống được bao lâu.
Các Chương 8 - 20 (Ngày 2 - Chủ Nhật).
Khi trời sáng dần, 3 máy bay địch đã bay phía trên của hang động và rõ
ràng rằng nơi này sẽ bị tấn công. Trong ngày, Jordan thu thập các tin tức tình
báo về cách phòng thủ của cây cầu và nhờ Anselmo đếm xem có bao nhiêu xe
nhà binh đi qua cây cầu này để biết rằng số địch quân có gia tăng hay
không trước vụ tấn công. Tin đồn đoán tại thành phố bên cạnh cho thấy rằng
các chương trình của người Cộng Hòa có thể bị bọn Phát Xít biết rõ. Jordan lo lắng rằng việc làm của anh ta có thể sẽ trở thành vô ích và anh
ta tự an ủi rằng mình chỉ có một nhiệm vụ là phá hỏng cây cầu. Trong khi
trù tính công việc phá hoại và rút lui, Jordan nhận ra rằng anh ta không
có đủ người để trấn áp các lính canh cầu và không có đủ số ngựa để tháo
chạy vội vã.
Để có thêm yểm trợ, Jordan đi cùng
với Pilar và Maria tới một trại quân trong miền núi của El Sordo, một thủ
lãnh của một đám quân du kích khác. Trên đường đi, Pilar nhớ lại ngày đầu
tiên của cuộc Nội Chiến bên trong làng mạc của cô ta khi Pablo đánh chết
các người lính Phát Xít bằng cái cây đập lúa rồi ném xác của họ xuống vực
sâu. Vài người này đã đối diện với cảnh bị giết chết mà không sợ hãi, lại
có vài kẻ khác cầu khẩn và chết đi trong nỗi kinh sợ.
Jordan cũng nhớ lại cảnh chết chóc
của một đồng chí mà đã cùng anh ta đặt chất nổ phá hủy các toa xe lửa ở
phía sau địch quân. Người đồng chí này đã bị thương nặng nên không thể đi
xa được, vì vậy anh ta đã van nài Jordan giết chết anh ta hơn là để anh ta
bị quân Phát Xít bắt được rồi hành hạ. Jordan đã bắn chết người bạn vì
lòng trắc ẩn và hiện còn mang bên mình khẩu súng lục đó.
Tại trại quân của El Sordo, Jordan
nhận được lời hứa về số người và ngựa của viên chỉ huy này, đây là người
vẫn còn hoạt động tích cực trong chiến tranh. Sau đó, Pilar về trước, để
lại Jordan và Maria trở về hang động với nhau. Trên đường đi, hai người
này đã làm tình trong cánh đồng lúa.
Jordan hồi tưởng và suy nghĩ về vị
trí chính trị của mình. Anh ta yêu nước Tây Ban Nha và muốn chống lại chủ
nghĩa Phát Xít nhưng lại ở về phía của phe Xã Hội và Cộng Sản. Dù cho
không phải là một con người cộng sản, anh ta cũng nhận ra sự bất hòa và
xung khắc bên trong phe Cộng Hòa và biết rằng thứ kỷ luật của người Cộng
Sản Nga thì cần thiết cho sự thành công của phe Cộng Hòa. Anh ta biết rằng
cuộc đời của mình có thể bị chấm dứt sau 70 giờ, vì thế Jordan quyết định
tận tụy với nhiệm vụ và với người yêu mới.
Tối hôm đó, tuyết rơi xuống.
Anselmo theo dõi các hoạt động của các lính canh trên cây cầu và biết rằng
số xe cộ quân sự qua cầu đã gia tăng. El Sordo và các người của ông ta cho
rằng tuyết rơi sẽ che phủ các người của họ cùng với số con ngựa cần tới.
Trong hang động, Jordan và Pablo gân như bất hòa dữ dội nhưng vào giờ phút
cuối, Pablo đã lánh qua một bên. Tuyết bỗng nhiên ngừng rơi và cuối đêm
Chủ Nhật và Maria tìm tới Jordan vào đêm Thứ Hai để cùng ngủ chung trong
một túi ngủ.
Chương 21 - 32 (Ngày 3 - Thứ Hai).
Vì Jordan ngủ bên ngoài hang động nên khi thức dậy đã thấy một tên Phát
Xít cưỡi ngựa ngay ở phía trên đầu mình. Jordan liền bắn và giết tên này rồi
Pablo dẫn con ngựa đi, xóa đi các dấu vết trên tuyết để cho phe địch không
thể tìm kiếm được tên Phát Xít.
Bây giờ tuyết đã ngừng rơi. El
Sordo bị mất đi niềm hy vọng bởi vì anh ta đã tin rằng tuyết sẽ rơi suốt
ngày và các lối đi sẽ được che phủ, nhưng vào giờ này, các dân quân du
kích đã bị nhận ra và El Sordo bị toán lính cưỡi ngựa truy nã. Bị bao vây
trên đỉnh đồi, anh ta và các dân quân đã chiến đấu một cách can đảm, chống
lại các người lính bộ binh.
Biết rằng mình sắp chết, El Sordo
đã đùa giỡn về cuộc hành trình tới cõi chết này, một cuộc hành trình mà
anh ta đã đổi mạng của mình lấy càng nhiều quân địch càng tốt. Nhưng lòng
cam đảm không đủ, các máy bay Phát Xít đã dội bom, làm nổ tung nhóm quân
du kích. Chỉ còn sống sót là một đứa trẻ tên là Joaquin, nhưng rồi em này
cũng bị Trung Úy Phát Xít Berrendo hành quyết.
Sự mất đi El Sordo cùng với các
quân du kích và các con ngựa đã khiến cho Jordan không có đủ chiến binh để
phá nổ cây cầu và không còn cách nào để có thêm các quân du kích khác. Hơn
nữa, Anselmo đã đếm số quân xa chạy qua lại trên cầu, cho rằng địch quân
đã biết trước rằng quân du kích Cộng Hòa sẽ tấn công, nên họ đã điều động
các toán quân tăng cường vào cùng một mặt trận mà các quân du kích Cộng
Hòa sẽ tấn công.
Jordan là người không muốn chết
tại cây cầu nên đã gửi đi một tin ngắn cho Tướng Golz, đề nghị ông ta nên
hủy bỏ việc tấn công. Khi trời tối đi, Maria lại tới với Jordan. Họ đã mơ
mộng về một cuộc đời mà họ sẽ có được tại thành phố Madrid sau công việc
cây cầu, sau cuộc chiến tranh. Maria đã kể lại từng bị bọn Phát Xít hiếp
dâm và Jordan chìm vào trong giấc ngủ với niềm tin rằng anh ta sẽ chết vào
ngày hôm sau.
Chương 33 - 43 (Ngày 4 – Thứ Ba).
Vào ngày cuối cùng, nhiệm vụ của Jordan bị bắt đầu bằng một tai họa khác.
Pilar đã đánh thức anh ta dậy vào lúc 3:30 giờ sáng để cho biết rằng Pablo đã ra
đi với bộ phận gây nổ và các đầu nổ của Jordan. Bọn này đã không thể cho
nổ bằng cốt mìn.
Một biến cố khác là bản tin báo
cáo của Jordan gửi cho Tướng Golz đã gặp thất bại vì người đưa tin đã
không thành công còn nhóm quân du kích lại đang chuẩn bị tấn công cây cầu.
Jordan cho rằng nếu người đưa tin tới đúng lúc thì Tướng Golz có thể
ra lệnh hủy bỏ nhiệm vụ đặt chất nổ. Không đủ người, lại không có đầu nổ
thì chắc chắn rằng công việc tấn công sắp diễn ra sẽ thất bại và tới nay,
Jordan là người duy nhất với nhiệm vụ đó.
Đúng ra thì một người lính chân
chính phải thi hành nhiệm vụ nhưng khi cứu xét hoàn cảnh này thì việc tấn
công chỉ là một công việc tự sát. Về phía các người Cộng Hòa, bản tin ngắn
do Jordan gửi đi còn bị cản trở do khó khăn của thủ tục hành chánh, bởi vì
có nhiều gián điệp ở cả hai phía, mỗi bản tin gửi đi cần phải được cứu xét
cẩn thận và bản tin không thể viết rõ ràng cho Tướng Golz hiểu. Khi bản
tin gửi đi theo hệ thống chỉ huy, nếu có tới tay Tướng Golz thì đã quá trễ
để mà hủy bỏ cuộc tấn công.
Các cơ may của Jordan về phá hủy
cây cầu đã khả quan hơn khi Pablo bất ngờ trở về. Anh ta đã vứt đi các
ngòi nổ với hy vọng là làm chấm dứt thứ nhiệm vụ tự sát nhưng hiện nay anh
ta lại thay đổi ý kiến. Pablo trở về với 5 người và ngựa để giúp công vào
việc tấn công, trong khi đó Jordan cũng nghĩ ra một cách mới để làm nổ
khối dynamite bằng cách buộc khối chất nổ này với các trái lựu đạn cầm tay
rồi giật dây để phá nổ.
Giờ phút tấn công đã tới. Một cách
can đảm, Pablo ngăn chặn được một xe thiết giáp đang tiến tới trong khi
Jordan bình tĩnh đặt chất nổ dưới một thân cầu. Cây cầu nổ tung nhưng
Anselmo là người đã giật sợi dây, đã bị chết trong vụ nổ. Pablo đã giết
chết vài người lính mới tuyển để có đủ số ngựa cho binh lính của anh ta.
Nhưng trước khi Jordan bắt đầu di tản, nhóm dân quân Phát Xít với pháo
binh lưu động bắt đầu bắn vào các du kích quân. Để có thể chạy thoát khỏi
chiếc xe lửa còn nằm trơ trụi, mọi người phải tìm nơi ẩn núp ngoại trừ
Jordan lúc này dùng chất nổ giết luôn con ngựa rồi anh ta cũng bị thương ở
chân. Jordan nhanh chóng lượng giá tình hình và ra lệnh cho các quân du
kích để anh ta ở lại một mình và hét lên với bọn lính này rằng anh ta sẽ
phòng thủ ở phần cuối.
Trong 70 giờ còn lại của cuộc đời,
Robert Jordan đã sinh sống mãnh liệt hơn phần lớn các người khác. Anh ta
đã yêu thích và thi hành nhiệm vụ trong các hoàn cảnh đặc biệt, có tình
cảm đồng đội với các quân du kích và bây giờ đang đối diện với cái chết
của chính mình. Mặc dù rất đau đớn, Jordan đã chú tâm vào cảnh chết với
lòng cam đảm.
Trong khi chuẩn bị đối phó với các
quân Phát Xít đang tiến tới, Jordan đã nghĩ tới người cha của anh ta, ông
ta đã tự sát, nghĩ tới người ông của anh ta là người đã từng chiến đấu
dũng cảm trong cuộc Nội Chiến của Hoa Kỳ, cả hai người là các mẫu hành xử
rất khác nhau.
Khi sự đau đớn gia tăng, Jordan đã
nghĩ tới tự sát nhưng anh ta lại muốn chết như một người lính chiến can
đảm. Nằm bẹp trên mặt đất, Jordan thì sẵn sàng với khẩu súng, chờ đợi tên
Phát Xít nào tới gần hơn, đó là Trung Úy Berrendo, là người đã hành quyết
đứa trẻ trong nhóm du kích của El Sordo.
IV/ Các Nhân Vật chính trong Truyện.
Robert Jordan: là một giáo sư đại học người Mỹ, 30 tuổi, chuyên dạy tiếng
Tây Ban Nha, đã tình nguyện chiến đấu trong phe của các người Cộng Hòa vì cuộc
Nội Chiến Tây Ban Nha (1936-39). Sự thông thạo tiếng Tây Ban Nha và quen
thuộc với địa phương đã khiến cho anh ta trở nên người đặt chất nổ ở đằng
sau phòng tuyến của quân địch.
Robert Jordan là một anh hùng,
tích cực hoạt động và tự tin, đã từng tham dự vào công việc chém giết
nhưng không ưa thích việc giết người. Jordan chỉ quan tâm tới nhiệm vụ và
quyết tâm thi hành nhiệm vụ này mặc dù các trở ngại. Vài người đã gọi
Robert Jordan là kẻ hiện sinh (existentialist) bởi vì anh ta ưa thích sinh
sống theo hiện tại, nhận trách nhiệm và đương đầu với cảnh chết một cách
can đảm, không để cho nỗi sợ hãi lấn át mình.
Robert Jordan đã học được tình yêu
từ Maria và giá trị của sự đoàn kết từ Anselmo và Pilar. Công tác làm nổ
cây cầu đã khiến cho Jordan biết rõ sự chết ra sao.
Pablo: lãnh tụ của quân du kích Tây Ban Nha, tuổi chừng trên 50, đã từng
chiến đấu can đảm vào lúc đầu của cuộc chiến nhưng rồi không còn quan tâm tới
các vấn đề chính trị, trở nên lười biếng, rút lui khỏi cách chiến đấu tích
cực. Pablo không muốn lãnh chịu sự rủi ro về mạng sống của mình và sinh
mạng của các kẻ dưới quyền. Tại cây cầu, anh ta đã chuộc lỗi.
Pylar: người đàn bà gypsy, vào khoảng trên 50 tuổi, đã sinh sống với Pablo
và chế ngự anh này. Trong cuốn truyện, Pylar là con người có tính tình cứng rắn, ưa thích tranh luận. Trước kia, cô này đã sống với người đấu bò, đã
hiểu rõ tâm lý của đàn ông. Khi coi chỉ tay cho Jordan, Pylar đã nhận thấy
sự chết chóc.
Maria: cô gái quê 19 tuổi, đã bị binh lính Phát Xít hãm hiếp một cách tàn
nhẫn trong chiến tranh. Maria đã được Pylar đỡ đầu, được nhiều người đàn ông
thèm muốn kể cả Pablo. Cô ta hiến mình cho Jordan dù cho anh chàng này đã
không quyến rũ cô ta.
El Sordo (theo tiếng Tây Ban Nha, là kẻ điếc): 52 tuổi, lãnh tụ của nhóm
du kích quân khác, anh ta thi hành nhiệm vụ bằng cách làm gương cho các kẻ khác
dưới quyền, anh ta không sợ chết và đã chiến đấu cũng như chết đi một cách
anh dũng.
Anselmo: là một anh thợ săn già, biết rằng giết người là một tội lỗi nhưng
anh ta vẫn giết quân Phát Xít. Anselmo theo lệnh của Jordan, đã canh chừng tại
cây cầu dù cho trong thời tiết giá lạnh trong khi các người khác đã lánh
đi. Anselmo chết tại cây cầu do một mảnh thép văng tới.
V/ Nhận xét về các nhân vật trong Tác Phẩm.
Robert Jordan là một nhân vật có
các giá trị đặc biệt như chăm chỉ làm việc, tôn trọng nghề nghiệp, can
đảm, theo đuổi mục đích mà không sợ nguy hiểm và cuối cùng là coi thường
cái chết.
Các nhà phê bình văn học thường
dùng từ “quy ước anh hùng” (code hero) để mô tả loại người hùng của
Hemingway. Sự khác biệt chính giữa Jordan và các người hùng khác của
Hemingway là ở chỗ Jordan không giống như cậu thanh niên Santiago trong
tác phẩm “Ngư Ông và Biển Cả” (The Old Man and the Sea). Trọng tâm của
cuộc đời của Jordan là dạy học, chiến đấu... Jordan tự tin vào nam tính
của mình và muốn thực hành nam tính này bởi vì Jordan thì tích cực, quyết
định, tự tin và đáng khâm phục, đã biết dùng tới cả sức mạnh lẫn sự trìu mến, tin tưởng vào lý do chính đáng và sẵn sàng chết cho lý tưởng.
Jordan chống lại chủ nghĩa Phát
Xít và ủng hộ người dân Tây Ban Nha mà không hợp tác với các đảng viên
khác. Jordan đã làm việc tốt nhất với một nhóm du kích quân và vẫn duy trì
tình yêu với cô gái Maria.
Tác phẩm “Vì Ai Hồi Chuông Báo Tử”
còn đề cập tới nhiệm vụ của các nhân vật. Cả cuốn truyện đều liên hệ tới
Robert Jordan. Jordan muôn biết các binh lính có làm tròn nhiệm vụ của họ
không, họ có đủ tinh thần chiến đấu và chịu đựng không, khi phải đối đầu
với cảnh chết.
Pablo là con người thiếu cương
quyết bởi vì anh ta bị phân tâm giữa hai con đường: nhiệm vụ vì nền Cộng
Hòa và sự an toàn của các dân quân dưới quyền, để rồi về sau, anh ta đã đi
theo con đường phục vụ nền Cộng Hòa.
El Sordo đã chết một cách can đảm
vì nhiệm vụ. Anselmo phải giật mìn cây cầu, biết rằng mình sẽ chết vì công
tác được giao phó.
Trong suốt cuốn truyện, Jordan đã
chịu đựng gian khổ vì nhiệm vụ phải thi hành, anh ta đã làm tròn công tác
dù cho biết rằng công việc phục vụ của mình có thể bị thất bại.
Cuốn tiểu thuyết “Vì Ai Hồi Chuông Báo Tử” còn khảo sát các hành vi của con người khi họ phải đương đầu với
cái chết. Jordan đã có lòng tin tưởng vững vàng nhờ vào các hồi tưởng về
các nhân vật lịch sử, anh ta đã hành động một cách anh hùng, chiến đấu
dũng cảm và chết đi một cách can đảm. El Sordo chết khi đang chiến đấu và
đã không sợ chết. Tác giả cũng mô tả sự việc một dân quân yêu cầu bị giết
để không bị bắt làm tù binh của quân Phát Xít, Jordan đã bắn anh này, còn
Maria thì mang sẵn một lưỡi dao để tự cắt cổ nếu bị quân Phát Xít bắt
được.
Về phần cuối cuốn truyện, Jordan
không muốn tự sát, anh ta tin rằng người lính chiến phải chiến đấu tới
cùng rồi sau đó, quân địch đã giết chết anh ta.
Tác phẩm còn đề cập tới quan niệm
“nada” của Hemingway. Theo tiếng Tây Ban Nha, nada là “bản chất không”
(nothingness) với ý nghĩa là sự chết thì không tránh khỏi (inevitability)
và không có nghĩa gì cả (meaninglessness), sau cái chết, tất cả đều trở về
bản chất không. Nada đã khiến cho con người có ý tưởng hiện sinh
(existentialist idea) trong đời sống bởi vì có thể “không có ngày mai”
(since there may be no tomorrow).
Jordan đã cố gắng thu gom đời sống
hoạt động của mình vào trong 70 giờ cuối đời, bởi vì đối với anh ta, tương
lai thì không quan trọng và không có thực (unlikely).
Tại phần lời nói đầu của cuốn tiểu
thuyết, Hemingway đã dẫn chứng lời nói của nhà thơ siêu hình người Anh tên
là John Donne (1572-1631) theo đó: “không ai là một hòn đảo cách biệt, mỗi
người là một mảnh đất của lục địa, một phần của toàn phần”, vì vậy “Hồi
Chuông Báo Tử” là để dùng chung cho mọi người bởi vì mọi người đều liên
kết với nhau. Sự chết của Robert Jordan không phải là một sự việc đơn lẻ,
hồi chuông báo tử dùng cho Jordan cũng là để báo tử cho cả nhân loại.
Phạm Văn Tuấn
Tài liệu tham khảo: Wikipedia.org.; Britannica Encyclopedia.
Ernest Hemingway
Post a Comment