101 Truyện Thiền: 34 - Nụ Cười Của Cả Đời Người

34. Nụ Cười Của Cả Đời Người

Thiền sư Mokugen

Trong suốt cả cuộc đời

Được biết là nghiêm nghị

Không hề hé miệng cười.

Cho đến ngày cuối cùng

Gọi đệ tử họp mặt

Nói “Ai hiểu rõ thiền

Sẽ được nhận y bát.”

Tất cả các đệ tử

Không một tiếng trả lời

Encho đẩy bát thuốc

Đến gần thầy để mời

Thầy hỏi: “Vậy thôi sao?"

Encho kéo thuốc lại

Mokugen mim cười:

“Theo ta mười năm lẻ

Nhận y bát đi thôi.”

            oOo

Tâm không vướng tạp niệm

Hiểu rõ việc Đạo, đời

Thầy bệnh thì mời thuốc

Thầy không uống thì thôi.

Sống thực với hiện tại

Không nghĩ điều rắc rối

Nhìn cảnh tâm không động

Đó là đạt thiền rồi.

Bùi Phạm Thành

(Ngày 23 tháng 6, 2019)

---

Thiền sư Mokugen được biết đến là người không bao giờ cười, cho đến ngày cuối cùng trước khi chết. Khi giờ chết đã gần kề, thiền sư nói với các đệ tử: “Các con đã học với thầy hơn 10 năm. Hãy cho thầy thấy cách các con hiểu về Thiền. Ai trình bày được điều đó rõ ràng nhất sẽ là người nhận y bát để kế vị thầy.”

Mọi người nhìn khuôn mặt nghiêm trọng của Mokugen, nhưng không ai trả lời.

Encho, một đệ tử đã theo thầy nhiều năm, bước đến bên giường. Encho đẩy chén thuốc đến trước vài phân. Đây là câu trả lời của Encho cho câu hỏi của thầy.

Khuôn mặt của thầy càng thêm nghiêm trọng. “Con chỉ hiểu vậy thôi sao?” thầy hỏi.

Encho với tay và kéo chén thuốc trở về chỗ cũ.

Một nụ cười đẹp nở trên mặt Mokugen. “Thằng nhóc này,” thầy nói với Encho. “Con ở với thầy mười năm và vẫn chưa thấy cả người của thầy. Hãy cúi đầu nhận lấy y bát của thầy đi. Nó bây giờ là của con rồi đó.”

---

A Smile in His Lifetime

Mokugen was never known to smile until his last day on earth. When his time came to pass away he said to his faithful ones: “You have studied under me for more than ten years. Show me your real interpretation of Zen. Whoever expresses this most clearly shall by my successor and receive my robe and bowl.”

Everyone watched Mokugen’s severe face, but no one answered.

Encho, a disciple who had been with his teacher for a long time, moved near the bedside. He pushed forward the medicine cup a few inches. This was his answer to the command.

The teacher’s face became even more severe. “Is that all you understand?” he asked.

Encho reached out and moved the cup back again.

A beautiful smile broke over the features of Mokugen. “You rascal,” he told Encho. “You worked with me for ten years and have not yet seen my whole body. Take the robe and bowl. They belong to you.”